Ana içeriğe atla

Antropometri Çeşitleri

Antropometri Nedir?


  Antropometri, insan vücudunun çeşitli kısımlarının ölçümüyle insan yapısının ilişkilerini saptama yöntemidir.  Antropos ve Metrikos Yunanca kelimelerine dayanmaktadır.  İlgili alanlarda kullanılmak üzere insan vücudu parçalarının ölçüm verilerini organize etme, türetme ve analiz etme bilimidir. Antropometri, bireysel farklılıklara odaklanan ve çeşitli tasarım disiplinleri için önemli referanslar ve girdiler sağlayan ergonomi uygulamalarının hayati bir parçasıdır. Koltuklar, konsollar, ATM, araç iç hacimleri, cep telefonları, gamepadlar gibi insan vücudu ölçüleri içeren ürünler için ana tasarım çalışma konularından biridir. Mekanik tasarım yapacak mühendisler için de antropometri çalışmaları zaman zaman önem kazanmaktadır.  

Antropometri Çeşitleri

Statik Antropometri

Statik boyutlar, insan vücudunun sabit, yani statik pozisyonundan elde edilen ölçüm sonuçlarıdır. Statik boyutlar, dirsek ve bilek arası ölçümler ile eklem merkezleri arasında ölçümler gibi insan iskeleti boyutları yanı sıra baş çevresi, cilt yüzeyi çevre ölçüleri gibi dış hat boyutlarını içermektedir. Yapılan incelemeler sonucunda 973 farklı statik antropometri ölçümünün var olduğu bilinmektedir. Statik antropometri ölçümlerinin çoğu miğfer, telefon ya da radyo kulaklığı, eldiven tasarımı gibi çok özel uygulamalar için elde edilirler. Bununla birlikte belli vücut ölçüleri, birtakım özel amaçları karşılayabilmek amacıyla elde edilmektedirler. Her çeşit statik antropometri yaklaşımının özel bir nedeni vardır. Çeşitli yaş gruplarındaki okul çocuklarının oturacağı sıraların boyutlarını saptamanın yanı sıra, bir gaz maskesinin yüz ölçülerine uygun bir şekilde ve boyutlarda imali için ihtiyaç duyulan antropometri ölçümler de statik antropometri yaklaşımı ile elde edilir. Statik anlropometri ile elde edilen vücut ölçüleri çalışma ortamında pek çok tasarım için kullanılabilir.  

Dinamik Antropometri

Endüstri ve iş ortamında iş görenler sürekli devinim hâlindedirler. Bir iş gören işini yaparken çeşitli yönlere uzanması, kol, bacak ve gövdesini değişik boyutlarda ve devamlı hareket ettirmesi nedeni ile çeşitli dinamik ölçülerin bilinmesine ihtiyaç duyulur. Fonksiyonel antropometri olarak da bilinen dinamik antropometri yaklaşımı ile elde edilen boyutlar, bazı fiziksel aktivitelerde bulunan insan vücudundan belli şartlar altında elde edilirler. İnsanların ayakta dururken ya da otururken çevrelerindeki malzemelere, kontrol sistemlerine ve çeşitli işlem noktalarına uzanabilmeleri için; eğilme, uzanma ve dönme gibi hareketlerinin hudutlarını ölçmek de iş düzeni ve insan-tezgâh, insan-makine gibi arakesitlerin tasarımında optimizasyon açısından önemlidir. Ancak çalışma ortamında insanların, sekreterin masasında bulunan telefona erişmesi, masanın çekmecesinden kâğıt almak için eğilmesi örneklerinde olduğu gibi, hareketlerde bulunmaları nedeniyle çeşitli dinamik boyutların ölçülmesine ihtiyaç duyulmuştur. İnsanların ayakta dururken ya da otururken çevrelerindeki malzemelere, kontrol araçlarına ve çeşitli işlem noktalarına eğilme, dönme, uzanma gibi hareketlerle erişebilecekleri sınırlar dinamik antropometri ile ölçülür
 

Antropometri Ölçüleri

Antropometrik veriler elbise, mobilya, makina, el aletleri ve tezgah dizaynı için çok önemli bilgiler sağlar. Ölçüler çalışanın normal iş düzeyini, sandalye, tezgah ve masasının yüksekliğini, kumanda tablosu ve düğmelerinin mesafelerini, alet ve malzemelerin yerlerini, gibi kriterleri belirleme bakımından önemlidir.  

Antropometrik Standart Ölçüler;

Masa Yüksekliği : 58,4 - 73,6 cm. Ekrana Bakış Mesafesi: 40,6 - 73,1 cm. Masa Kalınlığı : 2,5 cm. Çalışma Alanı Genişliği: En az 71,3 cm., Bilgisayar ve dokümaniçin ek alan gereklidir. Göz - Ekran İlişkisi: Ekranın tepe noktası göz hizasında olmalıdır. Bakış Açısı: 15-30 derece Sandalye Oturma Genişliği (en az): 51,0 cm. Diz-Masa mesafesi (en az): 38,1 cm. İş Pozisyonu; Çalışırken vücudun hareketli uzuvlarının aldığı duruş şeklidir. İş Karşısında duruş şekli, vücut çatısı teşkil eden uzuvların bir bütün halinde ve birbirine destek olacak şekilde işin gereği olan pozisyında durum almasıdır. Etkin Çalışma Alanı: Vücudun hareketli organları ile yoğun olarak çalışabilen alan olarak ifade edilir.  

Antropometriğe Göre Ergonomik Risk Faktörleri

Yapılan işin sürekli tekrarı Kuvvete dayalı çalışma Kasları yoran bir şekilde sürekli çalışma Mekanik gerilme Olağandıı sıcaklıklar Titreşim Not: Ergonomik riskler en sık kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına neden olmaktadır.

Riskli Çalışma Alanları

İmalat sektörü, Hizmet ve temizlik işleri Sağlık bakım işleri Uzun yol sürücülüğü Tarım işçileri Sporcular Diş hekimleri Ofis çalışanları (özellikle bilgisayar kullananlar risk altındadır).     

Kaynak: http://www.amesweb.info/Guidelines/Anthropometry_Definition.aspx

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

İş Sağlığı ve Güvenliği İşaretleri

İş sağlığı ve güvenliği açısından işyerlerinde kullanılması gerekli işaretleri 3 ana başlık altında inceleyebiliriz. Yasaklayıcı işaretler, emredici işaretler ve uyarıcı işaretler. Bunların haricinde bir de ilkyardım ve yangın işaretleri mevcut. Bu işaretlerin hepsini sırasıyla inceleyelim.   İşaretler nasıl olacak? 28762 sayılı Güvenlik İşaretleri yönetmeliğine göre tüm işaretlerin bir takım standartları mevcuttur. Sabit ve kalıcı işaret levhaları; yasaklamalar, uyarılar ve yapılması zorunlu işler ile acil kaçış yollarının ve ilk yardım bölümlerinin yerlerinin belirtilmesi ve tanınması için kullanılır.   Kırmızı renkli işaretler Yasak/tehlike alarmı ve yangınla mücadele için kullanılır. Dur, kapat, tahliye et gibi. Sarı renkli işaretler Uyarı işaretleridir. Dikkatli ol, önlem al, kontrol et gibi. Mavi renkli işaretler Zorunluluk işaretidir. Kişisel Koruyucu Donanım Kullan, Baret Tak, Edliven Giy gibi. Yeşil renkli işaretler Acil çıkış ve ilkyardım işaretleridir. Çıkış ye

Laboratuvarlarda İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirleri Nasıl Alınır?

Laboratuvarlar iş yeri olarak tehlikeli mekanlar sayılır. Bu yerlerde çalışanların, potansiyel tehlikeyi ve acil durumlarda ne yapacaklarını bilmeleri gerekir. Laboratuvarda İş Güvenliği Çalışan kişinin ve çalışma materyalinin korunması için; çalışma sırasında belirli laboratuar kurallarının, yöntemlerin, altyapı ve cihazların kullanılmasıdır Laboratuvar ortamında çalışanların sağlık ve güvenliği için temel güvenlik kurallarına uyulması büyük önem taşımaktadır. Bu sebeple laboratuvarda çalışan kişilerin laboratuvar sorumluları tarafından yapılacak uyarılara uyuması gerekmektedir.   Laboratuvar Genel Kuralları Laboratuvarda çalışılırken uzun beyaz önlük giyilmeli ve laboratuar boyunca önünün ilikli tutulmalıdır. Laboratuvarda rahat ve düz ayakkabı giyilmeli ve özellikle açık ayakkabı giyilmemelidir Çalışmanın niteliğine göre gerektiğinde eldiven ve koruyucu gözlük kullanılmalıdır. Laboratuvar dışına laboratuvarda kullanılan önlük, eldiven, vb. ile çıkılmamalıdır. Labor